صفحه 79

مسئله 445- بعد از مرگ مستحب است دهان و چشم‌هاى ميّت را ببندند و دست و پاى او را دراز كنند و پارچه‏اى روى او بيندازند و اگر شب مرده است در جايى كه مرده، چراغ روشن كنند، و براى تشييع جنازۀ او مؤمنين را خبر كنند، و در دفن او عجله نمايند، ولى اگر يقين به مردن او ندارند، بايد صبر كنند تا معلوم شود و نيز اگر ميّت حامله باشد و بچّه در شكم او زنده باشد، بايد بچّه را از شكم او بيرون بياورند و او را دفن كنند.

مسئله 446- غسل و كفن و نماز و دفن مسلمان، چه دوازده امامى باشد يا نباشد، بر هر مكلّفى واجب است و اگر بعضى انجام دهند، از ديگران ساقط مى‏شود و چنانچه هیچ‌کس انجام ندهد، همه معصيت كرده‏اند.

مسئله 447- اگر كسى مشغول كارهاى ميّت شود بر ديگران واجب نيست اقدام نمايند، ولى اگر او عمل را نيمه‏كاره بگذارد، بايد ديگران تمام كنند.

مسئله 448- اگر انسان يقين كند كه ديگرى مشغول كارهاى ميّت شده، واجب نيست به كارهاى ميّت اقدام كند، ولى اگر شك يا گمان دارد، بايد اقدام نمايد.

مسئله 449- اگر كسى بداند غسل يا كفن يا نماز يا دفن ميّت را باطل انجام داده‏اند، بايد دوباره انجام دهد، ولى اگر گمان دارد كه باطل بوده يا شك دارد كه درست بوده يا نه، لازم نيست اقدام نمايد.

مسئله 450- براى غسل و كفن و نماز و دفن ميّت، بايد از ولىّ او اجازه بگيرند، گرچه صحّت آنها توقّف بر اذن ولىّ ندارد، و شاهد حال كفايت از اجازه مى‏نمايد.

مسئله 451- ولىّ زن كه در غسل و كفن و دفن او دخالت مى‏كند شوهر اوست و بعد از او، مردهايى كه از ميّت ارث مى‏برند مقدّم بر زن‌هاى ايشانند و هر كدام كه در ارث بردن مقدم هستند، در اين امر نيز مقدّمند.

مسئله 452- اگر كسى بگويد من وصىّ يا ولىّ ميّتم يا ولىّ ميّت به من اجازه داده كه غسل و كفن و دفن ميّت را انجام دهم، چنانچه ديگرى نمى‏گويد من ولىّ يا وصىّ ميّتم يا ولىّ ميّت به من اجازه داده است، انجام كارهاى ميّت با اوست.

مسئله 453- اگر ميّت براى غسل و كفن و دفن و نماز خود غير از ولىّ كس ديگرى را معيّن كند،

صفحه  80

بايد طبق وصيّت عمل شود و او اجازه دهد، گرچه لازم نيست آن شخص اين وصيّت را قبول كند، ولى اگر قبول كرد بايد به آن عمل كند.